خداوند در آیه 72 سوره احزاب می فرماید

إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَى السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولاً

ما بر آسمان ها و زمین و کوه های عالم عرض امانت کردیم همه از تحمل آن سرپیچی ورزیدند و تفکر کردند تا انسان ( ناتوان ) پذیرفت و انسان هم در مقام آزمایش و ادای امانت بسیار ستمکار و ناتوان بود که اکثر به راه جهل و عصیان شتافت.

سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که مگر موجودات زبان خداوند را می فهمند یا اینکه موجودات درک و فهم دارند؟

در پاسخ باید گفت آری موجودات زبان خداوند را می فهمند آنها درک و فهم و شعور دارند، همه موجودات دارای شنیدار و دیداد هستند.

یُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزیزِ الْحَکیمِ‏ ( جمعه 1 )

هرچه در آسمان ها و زمین است همه به تسبیح ستایش خدا که پادشاهی پاک، منزه، مقتدر و داناست مشغولند.

طبق این آیه تمامی موجودات زمینی مثل جمادات خداوند را تسبیح می کنند اما ما صدای تسبیح آنها را نمی شنویم.

تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِیهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَیْ‏ءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ إِنَّهُ کانَ حَلِیماً غَفُوراً  ( اسراء 44 )

هر چه در آسمان هاست همه به ستایش و تنزیه خدا مشغولند و موجودی نیست جز آنکه ذکرش تسبیح و ستایش حضرت اوست و لیکن شما آنها را نمی فهمید. همانا او بسیار بردبار و آمرزنده است.

البته پیامبران و صالحان که گوش برزخیشان باز است صدای تسبیح موجودات را می شنوند. در روایت داریم که پیامبر زمانی که در غار حرا به رسالت مبعوث شد در راه بازگشت از جبل النور تا کعبه تمامی موجودات به پیامبر با عنوان نبی الله سلام می کردند.

پس فقط انسان دارای شعور و درک نیست بلکه تمامی موجودات عالم دارای شعور هستند. در یکی از آیات قرآن داریم که در روز قیامت زمانی که انسان گنهکار می بیند همه موجوداتی که در اطرافش هستند به زبان در می آیند و به گناه او اعتراف می کنند زبان به اعتراض می گشاید و می گوید چه کسی شما را به نطق در آورده؟ پاسخ می دهند : وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنا قالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِی أَنْطَقَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ وَ هُوَ خَلَقَکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ (فصلت 21 )

و آنها به اعضای بدمن خود گویند اجبا شما که زبان نداشتید چگونه بر اعمال ما شهادت دادید؟ گویند خدایی که همه موجودات را به نطق آورد ما را نیز گویا گردانید. و او شما را نخستین بار بیافرید و جان گویا داد. پس از مرگ همه به سوی او باز می گردید.

معلوم می شود هر چیزی می تواند نطق کند و استعدادش را دارد.